Այլընտրանքային մեթոդներով կենսաբանական համակարգերի ֆիզիոլոգիական վիճակի գնահատման հետազոտությունները 2000թ. հանգեցրեցին նոր սարքային համալիրի` «Բիոսկոպի» մշակմանը, որն ունակ է հեռահար կերպով արձագանքել կենսաբանական համակարգերի մոտեցմանը (բույսեր, լաբորատոր կենդանիներ, մարդիկ): Սարքավորումն ունի պարզ կառուցվածք, իսկ վերջինիս աշխատանքի բնույթը լույսի ինտենսիվության գնահատման վրա է հիմնված: Կառուցվածքայնորեն «Բիոսկոպը» օպտիկապես մեկուսացված է շրջապատող միջավայրից և, հետևաբար, սարքին մոտեցվող տարբեր առարկաները կամ օբյեկտները չպետք է որ փոփոխեին վերջինիս ցուցանիշները: Եվ իսկապես, շրջապատի ջերմաստիճան ունեցող անկենդան օբեկտները սարքի վրա որևէ ազդեցություն չեն գործում: Մինչդեռ սարքը արձագանքում է նրանից 5-6 մ. հեռավորության վրա գտնվող մարդու ներկայութանը: Հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ անկենդան օբյեկտների շարքին դասվող ջուրը կարևոր տեղ է զբաղեցնում: Վերջինս գտնվելով սարքին մոտ` նույնիսկ հերմետիկ ամպուլայում, փոփոխում է գրանցվող ազդանշանները:
Կենդանի օրգանիզմների վրա սթրեսային գործոնների, ինչպես նաև մի շարք դեղամիջոցների ազդեցությանը նվիրված փորձերում հայտնաբերվել են կենդանու ֆիզիոլոգիական վիճակի փոփոխության նկատմամբ «Բիոսկոպ» սարքային համալիրի հեռահար ազդանշանների բարձր զգայունությունը և յուրահատկությունը: Ստացված արդյունքները նախադրյալներ են ստեղծում «Բիոսկոպ» սարքային համալիրի կիրառման համար օրգանիզմի վարակման պարագայում, ինչպես նաև օրգանիզմում ախտաբանական գործընթացների վաղ կանխորոշման նպատակով:
Ներկայումս սկսվել են «Բիոսկոպ» սարքի միջոցով մարդու օրգանիզմում օնկոլոգիական նորագոյացությունների վաղ ախտորոշմանը նվիրված աշխատանքները:
Բազմաթիվ հետազոտություններում միանշանակ ապացուցվել է, որ դիտարկվող էֆեկտների բնույթը պայմանավորված չէ ոչ ջերմային, ոչ էլեկտրամագնիսական կամ ձայնային դաշտերով: Մշակված սարքավորման ազդանշանները հավաստի են և լիովին վերարտադրելի: Այդ իսկ պատճառով ստացված տվյալները փաստեցին շրջապատող միջավայրի օբյեկտների վրա կենսաբանական համակարգերի յուրահատուկ հեռահար ազդեցության ունակությունը։ Այդպիսի փոխազդեցություններն ունեն քվանտա–մեխանիկական բնույթ, և նրանք կարող են ձևավորվել նաև կենսաբանական համակարգի ներսում և ազդել օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր կենսաբանական գործընթացների վրա: Կարևոր է նշել, որ ներկայիս գիտությունը նմանատիպ փոխազդեցության գործոնը ոչ մի կերպ հաշվի չի առնում, և դա հանգեցնում է մի շարք ընդունված գիտական գաղափարների փոփոխման անհրաժեշտությանը:
Տարբեր կենսաբանական օբյեկտներ տարբեր կերպ են ազդում սարքի ազդանշանների վրա, դրա հետ մեկտեղ դրանք փոփոխվում են նաև կենդանի օբյեկտների ֆիզիոլոգիական վիճակի փոփոխմանը զուգահեռ: Վերջինս հնարավորություն է տալիս սարքը կիրառել տարբեր կենսաբժշկական հետազոտություններում` կենսաբանական համակարգերի ֆունկցիոնալ վիճակի ոչ ինվազիվ գնահատման նպատակով: «Բիոսկոպ» համալիրի օգտագործման առավելություններն ակնհայտ են. վերջինս ապահովում է հետազոտության ցանկացած պահին անվնաս գրանցում,ինչպես նաև առանց արտաքին էլեկտրական և մագնիսական դաշտերի մեկուսացման՝ կենսագործող օրգանիզմի ֆունկցիոնալ վիճակի անընդհատ գրանցման հնարավորություն է ընձեռնում:
Սպիտակ մկների մոտ մաշկի քաղցկեղի վաղ հայտնաբերումը
«Բիոսկոպի» ազդանշանների սպեկտրային բաշխումը մաշկի քաղցկեղով վարակումից առաջ և հետո
1 - նախքան վարակումը
2 - վարակման հաջորդող օրը
Հորիզոնական առանցքում – «Բիոսկոպի» ազդանշանների տատանման հաճախականությունը
Ուղղահայաց առանցքում – «Բիոսկոպի» ազդանշանների սպեկտրային հզորության խտությունը՝ արտահայտված հարաբերական միավորներով
Մաշկի քաղցկեղով վարակման արդեն իսկ առաջին օրը «Բիոսկոպի» ազդանշանների սպեկտրալ բաշխման հատվածում ձևավորվում է այսպես կոչված արտահայտված «քաղցկեղի պիկը», որը պահպանվում է մինչև մկների մահը: Այն մկների մոտ, որոնք նույնպես վարակված էին մաշկի քաղցկեղով, սակայն չէին մահացել, «քաղցկեղի պիկ» գրեթե չի ձևավորվում:
Ինչպես հայտնի է, ներկայիս մշակված և կիրառվող սարքավորումները ուղղված են կենդանի համակարգի տարբեր ֆիզիկաքիմիական հատկանիշների գրանցմանը: Ենթադրվում է, որ վերջիններիս միջոցով կարելի է եզրակացություն կազմել ամբողջական օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական վիճակի մասին: «Բիոսկոպ» սարքի յուրահատկությունը կայանում է նրանում, որ ի տարբերություն այլ սարքավորումների, նրա ազդանշանները արդեն իսկ իսկզբանե արտացոլում են ամբողջական համակարգի վիճակը: Այդ իսկ պատճառով «Բիոսկոպի» ազդանշանների ֆիզիոլոգիական պարունակության մեկնաբանման ձևավորման համար անհրաժեշտ է անցկացնել օրգանիզմի ֆունկցիոնալ վիճակի գնահատում ինչպես «Բիոսկոպ» սարքով, այնպես էլ ներկայումս կիրառվող այլ հայտնի սարքավորումներով:
Այս խնդիրների լուծման համար լաբորատորիայում անցկացվել են գիտատեխնիկական աշխատանքներ, որոնց արդյունքում մշակվել և ստեղծվել են ստանդարտ սարքավորումներ, որնք կարող են օգտագործվել նաև այլ կենսաբժշկական կենտրներում՝ սեփական հետազոտությունների իրականացման նպատակով։ Այդ գործիքները պատրաստվել են ժամանակակից միկրոպրոցեսորային տեխնոլոգիաների կիրառմամբ, նրանք դյուրատաչ են և կարող են օգտագործվել ցանկացած տարածքում։ Սարքավորումների էլեկտրական սնումը և տեղեկատվության փոխանցումը կատարվում են USB մուտքի միջոցով։ Սարքավորումների ազդանշանների գրանցումն ու վերլուծությունը կատարվում են LabView ժամանակակից ծրագրային փաթեթների հիման վրա։ Սարքերը փորձարկվել են տարբեր կենսաբժշկական կենտրոններում: Ստացվել են դրական գնահատականներ և Հայաստանում դրանց ներդրման առաջարկություններ:
ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՅՈՒՄ ՄՇԱԿՎԱԾ ՈՐՈՇ ԾՐԱԳՐԵՐ
|
«Բիոսկոպի» ազդանշանների վերլուծման ծրագիր |
|
Կարդիոգրաֆիկ ազդանշանների վերլուծման ծրագիր |
|
|
|
12–ուղղային կարդիոգրաֆի ազդանշանների վերլուծման ծրագիր |
|
Լաբորատոր կենդանիների վարքագծային արձագանքների վերլուծություն |
|
|
|
Մեր գործընկերները
|
|